Artykuły

Kabel audio - parametry determinujące jego zastosowanie

O jakości kabla audio i jego przeznaczeniu oprócz zastosowanych materiałów decyduje przede wszystkim budowa kabla. Mają one wpływ na uzyskanie potrzebnych parametrów zapewniających przesył sygnału audio na odpowiednią odległość bez zakłóceń lub przy ich maksymalnym zminimalizowaniu. Parametry te określa się w odniesieniu do jednego metra długości kabla lub jego wielokrotności. Do najważniejszych z nich należą:

• rezystancja (R) - oporność rzeczywista wyrażona w Ohm/m;
• induktancja (XL) - indykcyjna oporność pozorna;
• konduktancja (G) – będąca odwrotnością rezystancji przewodność rzeczywista;
• kapacytancja (XC) – pojemnościowa oporność pozorna kabla.
  

Przy czym sumę wszystkich rezystancji określamy mianem impedancji. Tak więc na jakość kabla audio i jego przeznaczenie mają wpływ takie parametry jak rezystancja, indukcyjność i pojemność oraz współczynnik strat izolacji.

Rezystancja kabla audio zależy w znacznym stopniu od jego długości i materiału, z którego jest wykonany przewodnik, jego przekroju i temperatury. Odnosi się ona do przewodu

w obwodzie prądu stałego bądź składowej czynnej impedancji w obwodach prądu przemiennego. Podaje się ją w jednostkach Ohm/m lub Ohm/km. Występują elementy liniowe rezystancji, gdzie wartość rezystancji jest stała i elementy nieliniowe, gdzie rezystancja w zależności od wartości prądu w elemencie posiada zmienną wartość.

Wielkość tego parametru jest szczególnie istotna przy łączeniu sprzętu o dużej mocy oraz przy konieczności zastosowania kabli o znacznej długości. Skutkiem zbyt dużej rezystancji może być znacznie gorsza reakcja na stany nieustalone lub nieprawidłowa charakterystyka mocy.

Drugim podstawowym parametrem charakteryzującym kabel audio jest indukcyjność, czyli zdolność do wytwarzania strumienia pola magnetycznego powstającego w konsekwencji przepływu prądu elektrycznego przez obwód. Wartość tę wyrażamy w µH/m. Zależy od specyfiki budowy kabla i wynikających stąd różnego rodzaju jego zależności geometrycznych. Wyodrębnić tu można indukcyjność własną, której wartość określa układ elektryczny pod względem samoindukcji.

Indukcyjność zależy od wymiarów i sposobu ułożenia żył przewodzących w kablu. Indukcyjność o wysokiej wartości skutkuje tłumieniem wyższych częstotliwości płynących przez kabel i przesunięciem fazowym. W przewodach audio poprzez skrócenie ich długości skutecznie możemy obniżyć wartość tego parametru jakim jest indukcyjność.

Pojemność zależna jest przede wszystkim od przenikalności elektrycznej dielektryka oraz przekroju i odległości pomiędzy żyłami. Podawana jest w pF/m lub nF/m. Kable audio z wbudowanym izolatorem lepszej jakości mają mniejszą pojemność własną, co wpływa korzystnie na ich jakość. Przy dużej pojemności występują straty sygnału. Im wyższa jest przenoszona częstotliwość tym są większe. Duża pojemność kabla audio ma wpływ na stratność kabla i jego ogólną impedancję. Szczególnie zauważalne jest to przy kablach o długości kilka lub kilkanaście metrów.

Nie bez znaczenia jest przewodność właściwa materiału żył przewodzących. Istotna jest też względna przenikalność elektryczna izolacji oraz stratność. Materiałami izolacyjnymi charakteryzującymi się mniejszymi upływami prądu jest polietylen lub polipropylen, a w przewodach i wtykach wysokiej jakości teflon.

Innym parametrem dość istotnym dla kabla audio jest prędkość rozchodzenia się w nim fali elektromagnetycznej, czyli sygnału. Tłumienność określająca spadek mocy sygnału na wejściu w stosunku do mocy wyjściowej określa przydatność kabla audio do realizacji transmisji.

Producenci kabli audio biorący pod uwagę te wszystkie uwarunkowania tworzą kable audio o różnym przeznaczeniu. Przykładem są kable audio produkcji Zakładów Kablowych BITNER do różnorodnych zastosowań, zarówno tych profesjonalnych i studyjnych czy też jako kable instalacyjne głośnikowe lub też służące do połączeń między wzmacniaczami mocy małej częstotliwości i kolumnami głośnikowymi.