2019-06-26
Oznaczenia i rodzaje przewodów elektrycznych
Wraz z rozwojem techniki i wprowadzaniem coraz nowszych technologii w różnych dziedzinach naszego życia powstają nowe i coraz bardziej skomplikowane urządzenia zasilane prądem elektrycznym. Wymagania są jednak bardzo różnorodne, stąd też sposób zasilania wymaga zastosowania przewodów elektrycznych charakteryzujących się odmiennymi parametrami. A że różnorodność w tym temacie jest ogromna, pojawiła się potrzeba prawidłowego oznakowania tych przewodów oraz znormalizowania kolorów definiujących rodzaj przewodu dla zachowania bezpieczeństwa przy montażu instalacji i w trakcie jej użytkowania. Opracowane zostały normy PN-EN60445:2010P i PN-EN 60446:2010P porządkujące sposób oznaczenia i klasyfikowania przewodów elektrycznych.
Poszczególne oznaczenia literowe przewodów elektrycznych charakteryzują parametry przewodu.
Obecnie najczęściej stosowane są przewody miedziane ze względu na swoje właściwości. Gdyby jednak było inaczej przed oznakowaniem konstrukcji kabla pojawia się oznakowanie materiału z jakiego został przewód wykonany:
A – aluminium
F - stal
Pierwsza litera w oznaczeniu kabla elektrycznego oznacza z jakiego tworzywa została wykonana powłoka :
Y – polwinit
Yn– polwinit uniepalniony
X– polietylen
H– bezhalogen
On– guma oponowa
Gs– Guma silikonowa
PUR – poliuretan
Konstrukcję żyły określają symbole:
D – czyli drut;
L – linka;
L...g – linka giętka
Następna litera po oznaczeniu konstrukcji określa materiał z jakiego wykonana została izolacja:
Y – polwinit
G – guma
X – polietylen
Gs– Guma silikonowa
2X– polietylen sieciowany
H– Bezhalogen
Budowę przewodu określają następujące oznakowania:
a – powłoka z przędzy bawełnianej
b – izolacja odporna na wysoką temperaturę
c – materiał niepalny
d – zwiększona grubość izolacji
p – przewód płaski
u – przewód uzbrojony
n – przewód wyposażony w linkę
Można też za pomocą liter sprecyzować przeznaczenie przewodu.
Dla przybliżenia tego zagadnienia poniżej podane są niektóre przykłady zawierające sposób oznakowania przewodów, który jednocześnie informuje o możliwości ich zastosowania:
LgY – przewód miedziany wielodrutowy, giętki, z izolacją z polwinitu zwykłego. Ma zastosowanie w zamkniętych układach, w rurach instalacyjnych oraz przy wykonywaniu połączeń w urządzeniach elektroenergetycznych;
DY – przewód miedziany jednodrutowy z izolacją z polwinitu. Do zastosowania w suchych pomieszczeniach zarówno na tynku jak i pod tynkiem np. do urządzeń oświetleniowych czy sterowniczych;
YDY – przewód miedziany jednodrutowy z izolacją oraz powłoką z polwinitu zwykłego. Znajduje zastosowanie w pomieszczeniach suchych i mokrych. Do montażu pod i na tynkowo;
YDYp (ŻO) – miedziany przewód jednodrutowy z powłoką i izolacją z polwinitu zwykłego. Przewód płaski, wyposażony w żyłę ochronną (ŻO) w kolorze żółto-zielonym. Do zastosowania w suchych pomieszczeniach zarówno na tynku jak i pod tynkiem;
YDYt – miedziany przewód jednodrutowy z powłoką i izolacją z polwinitu, wtynkowy. Do zastosowania wewnątrz pomieszczeń suchych i mokrych, na i pod tynkiem;
OMY i OMYp – miedziany przewód oponowy w izolacji i oponie polwinitowej. Pierwszy z nich jest okrągły, drugi płaski. Do zastosowania wewnątrz budynku, również w pomieszczeniach wilgotnych. Może służyć do podłączania urządzeń AGD;
OWY – miedziany warsztatowy, posiadający oponę i izolację z poliwinitu, okrągły. Do zasilania urządzeń przenośnych, również grzejnych.
YKY i YAKY – doziemne kable elektroenergetyczne. Różnią się materiałem.,Jeden jest miedziany,
a drugi aluminiowy. Posiadają powłokę i izolację z polwinitu.AsXSn – aluminiowy samonośny przewód elektroenergetyczny z izolacją z polietylenu usieciowanego. Odporny na działanie ognia. Stosowany do zasilania drogą napowietrzną.
Przewody posiadają też oznaczenie napięcia znamionowego. Podawana jest tam wartość skutecznego napięcia między żyłą przewodu, a jego żyłą ochronną (U0) i wartość skutecznego napięcia między dwoma żyłami fazowymi przewodu (U), U0/Unp. 100/100V.
Również kolory kabli elektrycznych są uporządkowane. W krajach Unii Europejskiej stosuje się dokument Europejskiego Komitetu Normalizacyjnego HD 308 S2:2001. Naszym krajowym odpowiednikiem jest norma PN-HD 308 S2:2007, wydana przez Polski Komitet Normalizacyjny. Ma ona zastosowanie do instalacji elektrycznych, zasilania ruchomych i stacjonarnych odbiorników elektrycznych, do układów rozdzielczych jak również do przewodów sznurowych przeznaczonych do odbiorników ruchomych.
Dla przewodów na napięcie przemienne kolor izolacji pojedynczej żyły przewodu zależy od jego przeznaczenia, natomiast izolacja zewnętrzna w przypadku przewodów wielożyłowych najczęściej jest koloru białego.
Występują tu następujące rodzaje przewodów:
L – przewód fazowy posiada izolację w kolorze brązowym, choć niektórzy producenci stosują czasami kolor czerwony, biały lub szary w zależności od ilości żył w przewodzie. Przewód ten
w instalacjach elektrycznych jest bezpośrednio połączony z cewką transformatora. Napięcie
w obwodach wynosi 230V.N – przewód neutralny w izolacji koloru niebieskiego. Przewody te są bezpośrednio podłączone
z neutralnym punktem transformatora elektrycznego i są uziemione. Zatem teoretycznie napięcie
w obwodach powinno być zerowe. Są to przewody niezbędne do prawidłowego funkcjonowania urządzenia elektrycznego.PE - przewód ochronny w kolorze żółto-zielonym mający za zadanie chronić człowieka przed porażeniem prądem elektrycznym. Połączony jest on z ziemią lub z przewodem neutralnym w rozdzielnicy bezpiecznikowej w mieszkaniu.
Dla przewodów na napięcie stałe podział jest następujący:
przewody z potencjałem „+” są koloru czerwonego;
przewody z potencjałem „-” są czarne lub niebieskie.